Ολοκληρώθηκε το ερευνητικό πρόγραμμα που εκπονήθηκε από το Υπουργείο Πολιτισμού σε συνεργασία με το Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης, με σκοπό την προτεραιοποίηση και τη μεθοδολογία των επεμβάσεων αποκατάστασης του Κάστρου Διδυμοτείχου, για την προστασία του και τη λειτουργική διασύνδεσή του με το αστικό περιβάλλον.
Σε πρώτη φάση του ερευνητικού προγράμματος πραγματοποιήθηκε εφαρμοσμένη έρευνα για την ανάλυση, αποτύπωση και την ιστορική, αρχιτεκτονική τεκμηρίωση του συνόλου του μνημείου. Σύμφωνα με το το υπουργείο Πολιτισμού, εντοπίστηκαν οι προτεραιότητες βάσει κοστολογημένου στρατηγικού σχεδίου για τον προγραμματισμό των απαιτούμενων επεμβάσεων ανάδειξης του μνημείου, με έμφαση στα τμήματα με τα κρισιμότερα δομικά προβλήματα, καθώς και στην ανασυγκρότηση του χώρου με την αποκατάσταση των διαδρομών και του άμεσου περιβάλλοντος χώρου του Κάστρου Διδυμοτείχου.
“Στόχος μας είναι η προστασία, η μορφολογική αποκατάσταση και η λειτουργική ένταξη του μνημείου στον ιστό της πόλης. Η διάσωση και ανάδειξη της πολιτιστικής ταυτότητας του Διδυμοτείχου αποτελεί προτεραιότητα για το Υπουργείο Πολιτισμού, στο πλαίσιο της στρατηγικής της κυβέρνησης για την ανασυγκρότηση και την ανάπτυξη της ακριτικής περιφερειακής ενότητας του Έβρου”.
Αξιοποιώντας το ιστορικό υπόβαθρο του Κάστρου, προγραμματίζεται η ανάδειξη της άυλης πολιτιστικής κληρονομιάς του τόπου, καθώς και η ανάδειξη της ιστορίας και των θρύλων που συνδέονται με το Κάστρο. Μετά την αποκατάσταση του Ναού του Αγίου Αθανασίου και την έναρξη των εργασιών για την αποκατάσταση του Τεμένους Βαγιαζήτ, καθώς και των τριών μεταβυζαντινών εκκλησιών στην περιοχή, το υπουργείο θέτει ως προτεραιότητα το Κάστρο των Δίδυμων Τειχών.
Σύμφωνα με το υπουργείο, βάση των αποτελεσμάτων του προγράμματος δρομολογούνται οι άμεσες επεμβάσεις στις δύο πύλες: Πύλη Γέφυρας και Πύλη Αγοράς και σε τέσσερις πύργους: Π1, Π2, Π3, Π4. Το λιθόστρωτο στις διαδρομές αποκαθίσταται με στόχο τη βελτίωση της κινητικότητας εντός του Κάστρου, ενώ γίνονται σημειακές αποκαταστάσεις στα τείχη με προτεραιότητα στις περιοχές όπου παρατηρούνται καταρρεύσεις της λιθοδομής, διαμορφώνεται χώρος στάσης και θέασης προς τον Πύργο 1, τον επονομαζόμενο και Πύργο της Βασιλοπούλας.
Το Κάστρο των «Διδύμων Τείχων»
Το Κάστρο των «Διδύμων Τείχων», το πιο σημαντικό στην επικράτεια της Θράκης, βρίσκεται στην κορυφή του λόφου Καλέ, που δεσπόζει στην πόλη του Διδυμοτείχου και είναι κατασκευασμένο πάνω σε δεκάδες λαξευτά σπήλαια. Με τη σημερινή του μορφή, χρονολογείται από τον 6ο αι. μ.Χ. Στη Βυζαντινή Αυτοκρατορία, το Διδυμότειχο ήταν σημαντικό κέντρο, εμπορικό, διοικητικό και στρατιωτικό. Η σπουδαία γεωστρατηγική του θέση είχε επισημανθεί ήδη από τους αρχαίους χρόνους. Σε αυτό συνετέλεσε, επίσης, η ισχυρή του οχύρωση, με τείχη μεγάλου πάχους που διαμόρφωσαν τον περίβολο του. Το Κάστρο σήμερα, διατηρείται στο μεγαλύτερο μήκος του. Στην περίμετρο των τειχών, μήκους 1.300 μέτρων, βρίσκονται συνολικά 24 πύργοι. Μέσα στον περίβολο του Κάστρου υπάρχουν διάσπαρτες λαξευμένες σπηλιές, οι οποίες χρησιμοποιούνταν ως τμήματα κατοικιών. Σύμφωνα με ιστορικές πηγές, τα τείχη του Διδυμοτείχου ανακατασκευάστηκαν επί Ιουστινιανού και ενισχύθηκαν το 751 μ.Χ., επί Κωνσταντίνου Ε’ και αργότερα το 1303. Το 1713-14, στο Κάστρο του Διδυμοτείχου διέμενε σε κατάσταση ημιαιχμαλωσίας ο Βασιλιάς της Σουηδίας Κάρολος ο ΙΒ’. Μέσα στον περίβολο του Κάστρου υπάρχει ένα μικρό πέτρινο ναΐδριο και η σημερινή αρμενική εκκλησία του Αγίου Γεωργίου (Σουρπ Κεβόρκ). Είναι κτισμένη στη θέση του βυζαντινού ναού του Αγίου Γεωργίου του Παλαιοκαστρίτη, όπου στις 26 Οκτωβρίου του 1341, στέφτηκε αυτοκράτορας ο Ιωάννης Στ’ Καντακουζηνός.
